Metoda sedymentacyjna, zwana obecnie metodą płytkową Kocha, oparta jest na zasadzie ciążenia powszechnego, powodującego osiadanie pyłu i mikroorganizmów na powierzchni pożywek stałych (agaru odżywczego i brzeczki), znajdujących się na płytkach Petriego. Pobranie próby polega na ekspozycji przez określony czas (5 min.) poziomo ustawionych szalek z pożywką, po czym zakryciu ich i wstawieniu do termostatu, gdzie pozostają w temperaturze ok. 28 0C, przez 72 h. Po upływie trzech dni określa się liczbę wyrosłych kolonii, przyjmując że każda z nich powstała z jednej komórki mikroorganizmu, a wyniki przelicza na 1 m3 powietrza. Wykorzystuje się w tym celu, założenie i wzór Omeliańskiego, wg którego na 100 cm2 powierzchni pożywki stałej osiada w ciągu 5 minut mniej więcej tyle komórek drobnoustrojów, ile znajduje się w 10 litrach powietrza (0,01 m3).
gdzie: A – ilość mikroorganizmów w 1 m3 powietrza,
a – średnia ilość kolonii na płytkach Petriego,
r – promień płytki Petriego (5 cm),
– czas ekspozycji.
Zaletą powyższej metody jest prostota, oraz możliwość szybkiego wykonania analizy mikrobiologicznej.
Należy liczyć się z pewnym błędem wynikającym z faktu, że na płytce Petriego z pożywką stałą osiadają drobnoustroje zawarte nie tylko w słupie powietrza znajdującego się bezpośrednio nad nią, ale również przenoszone prądami z sąsiednich obszarów. Stąd równolegle przeprowadzone oznaczenia nie zawsze dają identyczne rezultaty. Ponadto na płytkach osiada tylko nieznaczna część wysokodyspersyjnej fazy aerozolu, w którym znajdują się przede wszystkim gronkowce, paciorkowce i inne chorobotwórcze mikroorganizmy. Metoda ta nie daje również pełnego pojęcia o objętości powietrza, z której mikroorganizmy osiadają na powierzchni danej płytki Petriego.
Otrzymane wyniki porównuje się z Polskimi Normami, według których powietrze nie zanieczyszczone zawiera nie więcej niż:
- 1000 bakterii w 1 m3 powietrza,
- 10 promieniowców w 1 m3 powietrza,
- 3000 grzybów w 1 m3 powietrza.
Powietrze średnio zanieczyszczone jest wówczas, gdy występuje odpowiednio: 1000-3000 bakterii, 10-100 promieniowców oraz od 3000-10000 grzybów w 1 m3. Powyżej tych wartości powietrze jest silnie zanieczyszczone (Grzyb i Frączek,1997; Krzysztofik,1992; Macher,1997; Polskie Normy,1989).
