Bezrobocie na obszarach wiejskich

Rate this post

Kolejny, dramatyczny i ściśle związany z sytuacją w rolnictwie problem wiejski, to skala jawnego i ukrytego bezrobocia. Na obszarach wiejskich mieszka 38 % Polaków, ale 45 % wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych. Szczególnym problemem polskiej wsi jest ukryte bezrobocie w rolnictwie indywidualnym, czyli w rodzinach chłopskich. Wg przeprowadzonych badań bezrobocie ukryte w indywidualnych gospodarstwach rolnych szacuje się w granicach od 590tys. do 900tys. osób. Ogółem poziom bezrobocia ukrytego i rejestrowanego można określić na poziomie od 1,3 mld do 1,7 mld osób. Osoby bezrobotne na wsi rekrutują się przede wszystkim z ludności nie chłopskiej, czyli wśród ludności nie posiadającej gospodarstw rolnych. Stopa bezrobocia ludności pozarolniczej jest znacznie większa niż ludności związanej z rolnictwem. Wśród bezrobotnych przeważają kobiety i osoby młode w wieku poniżej 25 roku życia. Na stopę bezrobocia wpływa także poziom wykształcenia, który stanowi główną barierę w uzyskaniu konkurencyjnej pozycji na rynku pracy przez bezrobotnych mieszkańców wsi.

Z badań wynika, że poprawa konkurencyjności polskiego rolnictwa drogą ograniczenia jednostkowych kosztów pracy może zwiększyć liczbę bezrobotnych o dalszy 1 do 1,2 miliona ludzi. Tak więc, mamy mniej więcej dwa miliony bezrobotnych na polskiej wsi już dzisiaj, a trzeci milion pojawi się, gdy przyspieszony zostanie proces poprawy struktury agrarnej, efektywności produkcji rolnej, czy odchodzenie od rolnictwa tych, którzy już dzisiaj nie traktują go, jako źródła utrzymania. [1]

Dodajmy do tego obrazu szczególny przypadek bezrobocia ludzi, którzy stracili pracę w wyniku restrukturyzacji dawnych PGR-ów. Podczas restrukturyzowania przedsiębiorstw państwowych dochodziło często do wielu zwolnień pracowników. Bardzo często w pierwszej kolejności zwalniane były osoby dojeżdżające codziennie do pracy a posiadające gospodarstwo lub działkę rolną jako dodatkowe źródło dochodów. Alternatywą był zwykle powrót do rodzinnej wsi i przejęcie części lub całości gospodarstwa rodziców. Spośród około 330 tysięcy zatrudnionych w 1991 roku w PGR- ach na koniec 2000 roku, pracowało w nich nie więcej, niż 78 tysięcy osób. I nawet jeżeli bezrobocie popegeerowskie w skali kraju jest nie większe, niż 2,5 proc.[2] [3] ogólnego bezrobocia, to w poszczególnych województwach sytuacja przedstawia się dramatycznie.

Polska wieś charakteryzuje się dużą koncentracją bezrobocia jawnego wśród ludności nie chłopskiej i dużą koncentracją bezrobocia ukrytego wśród ludności chłopskiej. Mamy, więc do czynienia z nadmiarem siły roboczej w rolnictwie, a brakiem miejsc pracy poza rolnictwem. Sytuacja ta opóźnia konieczną restrukturyzację rolnictwa i prowadzi do zwiększenia dysproporcji w rozwoju ekonomicznym i materialnych warunkach życia.


[1]   Polityka rolna UE a problemy polskiej wsi i rolnictwa, ekai.pl

[2]   Polityka rolna UE problemy polskiej wsi i rolnictwa, str. Internetowa: ekai.pl

[3]   „Rolnictwo i gospodarka żywnościowa w Polsce w aspekcie integracji z UE”, MRiRW, Warszawa 2002, s.6.