„Artykuł 69 Układu Europejskiego wskazuje dziedziny, które muszą być dostosowane do standardów europejskich w pierwszej kolejności, a wśród nich wymienia się ochronę zdrowia konsumenta. Dlatego Polska musi dostosować swoje przepisy do regulacji prawnych UE i wdrożyć w życie ustawy i rozporządzenia odpowiadające celom określonym w dyrektywach unijnych”.[1]
Dostosowanie polskiego rolnictwa do integracji oznacza przygotowanie jednostek gospodarczych do sprostania konkurencji na obszarach jednolitego rynku europejskiego oraz spełnienia wszystkich warunków wynikaj ących z przepisów prawa europejskiego, w tym przede wszystkim z przepisów weterynaryjnych, sanitarnych, fitosanitarnych oraz z zakresu ochrony środowiska. Dostosowanie do standardów muszą prowadzić zarówno gospodarstwa rolne jak i przemysł rolno-spożywczy.
Dostosowanie gospodarstw rolnych
Skorzystanie przez rolników z dotacji do produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz innych instrumentów WPR wymagać będzie od nich złożenia corocznie odpowiednich wniosków. Rolnicy zostaną objęci Zintegrowanym Systemem Zarządzania i Kontroli. Każde gospodarstwo w tym systemie będzie miało nadany numer, zapisany w rejestrze krajowym gospodarstw. Na poziomie gospodarstwa będą wymagane geodezyjne mapy działek użytkowanych rolniczo. Ponadto rolnik musi prowadzić ewidencję zwierząt w gospodarstwie, w tym bardzo szczegółowe zapisy dotyczące bydła mięsnego. Dokumenty identyfikacyjne zwierząt uprawniające je do sprzedaży oraz dopłat muszą obejmować okresy poprzedzające płatność i być przechowywane przez okres 5 lat od daty uzyskania płatności. Oprócz zidentyfikowania danej sztuki i powiązania jej z gospodarstwem, w którym zwierzę się urodziło i w którym przebywało, każda sztuka bydła musi posiadać paszport wydany przez kompetentne władze. System identyfikacji i rejestracji bydła winien obejmować:
- skomputeryzowaną bazę danych
- paszport zwierzęcia
- kolczyk z numerem identyfikującym każdą sztukę bydła
- rejestr indywidualnych zwierząt prowadzonych w poszczególnym gospodarstwie
Natomiast, jeżeli chodzi o dostosowanie gospodarstw produkujących mleko, to muszą zostać zweryfikowane i zarejestrowane jako spełniające wymagania określone przepisami UE. Wymagania zdrowotne i sanitarne dotyczące warunków produkcji mleka obejmują:
- personel obsługuj ący dój mleka,
- pomieszczenie do doju i przechowywania mleka,
- zwierzęta, od których pozyskiwane jest mleko surowe.
W dniu integracji standardy unijne osiągnęło 178 mleczarni ok. 1750 zakładów uboju i przetwórstwa mięsa czerwonego oraz około 200 firm drobiarskich, natomiast z okresu przejściowego korzysta 113 mleczarni, oraz 332 zakładów mięsnych i drobiarskich. Na dostosowanie do standardów weterynaryjnych UE, nie ma szans ok. 1,7 tyś. zakładów mięsnych, 200 drobiarskich i 84 mleczarni.[2]
Do wydawania zaświadczeń uprawnieni są powiatowi lekarze weterynarii. Rolnik zajmujący się produkcją mleka musi zapewnić odpowiednie warunki higieniczne pozyskiwania i przechowywania mleka. Niedostosowanie się do wymogów Unii, spowoduje ograniczenie zbytu przetworów mlecznych, a w niektórych przypadkach jego zaprzestanie, a także ograniczenie możliwości pomocy inwestycyjnej na rozwój gospodarstwa.
Kolejnym wymogiem Unii Europejskiej są zabudowania gospodarcze uwzględniające środowisko naturalne. Gospodarstwa rolne nie powinny negatywnie wpływać na środowisko naturalne i krajobraz wiejski, nie może być też uciążliwe dla otoczenia. Zabudowania gospodarcze oprócz zapewnienia ludziom i zwierzętom bezpieczeństwa i zdrowia muszą spełniać wymogi ochrony środowiska. Największy nacisk położono na walkę ze ściekami i odpadami, dlatego też każde gospodarstwo musi posiadać niezbędne urządzenia chroniące przed zanieczyszczeniem wody i powietrza.
[1] R. Majchrzak, K. Płatek, R. Jasiński: Dostosowanie polskiego sektora rolno-żywnościowego do wymogów określonych w systemie prawnym UE, Gospodarstwo Pomocnicze Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Koszalinie, Koszalin 2003, str. 27.
[2]R. Urban: Dostosowanie polskiego rynku rolnego do wymogów UE, Agencja Rynku Rolnego, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa 2003.