Powierzchnia powiatu radomszczańskiego to przede wszystkim użytki rolne, które zajmują ponad 60% całkowitej powierzchni powiatu, a wśród nich najwięcej bo aż 45% zajmują grunty orne. Sadownictwo nie odgrywa większej roli w strukturze produkcji rolniczej. Lasy zajmują około 29% powierzchni powiatu, dzięki czemu można zaliczyć go do bardziej zalesionych powiatów w województwie łódzkim. Lesistość jest bardzo zróżnicowana, bowiem najbardziej zalesione gminy powiatu to: Żytno, Przedbórz, Wielgomłyny i Kobiele Wielkie. Najmniejsza lesistość występuje w gminach: Lgota Wielka, Dobryszyce oraz Ładzice. Okło 10% powierzchni powiatu stanowią wody użytkowe.[1]
Wykres 2.6.1. Struktura użytków rolnych w Powiecie Radomszczańskim 2000 r.
Źródło: Starostwo Powiatowe w Radomsku.
Gospodarstwa powiatu mają charakter wielokierunkowy i w większości prowadzone są w sposób tradycyjny. Niekorzystne warunki przyrodnicze powodują, że podstawą produkcji roślinnej są zboża (przede wszystkim żyto) oraz ziemniaki. W uprawie żyta przodują gminy: Przedbórz oraz Masłowice, w uprawie pszenicy gminy: Radomsko i Kodrąb, a w uprawie ziemniaków przodują: Wielgomłyny i Kodrąb. Warunki przyrodnicze wymuszają nie tylko kierunki produkcji roślinnej, ale i zwierzęcej. Największą popularnością wśród produkcji zwierzęcej cieszy się hodowla krów mlecznych. W przeliczeniu na 100 ha użytków rolnych w powiecie hoduje się znacznie mniej trzody chlewnej i bydła niż średnio w województwie łódzkim. W wielu gospodarstwach rolnych hodowla ta prowadzona jest tylko pod kątem samozaopatrzenia.
Większość gleb powiatu należy do słabych i bardzo słabych. Zazwyczaj są to grunty o ograniczonych możliwościach produkcji rolniczej (głównie uprawia się na nich żyto, owies, łubin, ziemniaki) i bardzo niskim potencjale urodzajności, Problemem dla powiatu radomszczańskiego jest także niekorzystny odczyn gleb, który wymaga wysokiego wapnowania.
Niekorzystna sytuacja warunków glebowo klimatycznych, występująca w powiecie radomszczańskim może doprowadzić w najbliższych latach do upadku dużej ilości gospodarstw prowadzących tradycyjną gospodarkę rolną, a w konsekwencji wzrost bezrobocia na terenach wiejskich.
Niekorzystna jest także struktura powierzchni gospodarstw rolnych w powiecie radomszczańskim , który charakteryzuje się dużym udziałem gospodarstw rolnych bardzo małych (do 5 ha). Stanowią one ponad 53% wszystkich gospodarstw rolnych. Jednocześnie występuje tu ponad 2,5 krotnie mniejszy udział gospodarstw dużych. Statystycznie na 100 gospodarstw funkcjonujących na terenie powiatu tylko 3 z nich posiadają areał powyżej 15 ha.
Wykres 2.6.2. Struktura agrarna gospodarstw indywidualnych Powiatu Radomszczańskiego 2000 r.
Źródło: Starostwo Powiatowe w Radomsku.
[1] Op.cit. Zarząd Powiatu Radomszczańskiego „Raport…”, str. 44.