Rolnicy indywidualni jako jedyna grupa zawodowa w Polsce, zgodnie z przyjętymi założeniami programu, objęci będą nadal odrębnym systemem ubezpieczenia społecznego – z uwagi na jego specyficzny charakter oraz znaczny udział budżetu państwa w jego finansowaniu. System ubezpieczenia społecznego rolników stanowi bowiem jeden z instrumentów polityki socjalnej i agrarnej państwa. Ma on pobudzać strukturalne przemiany wsi, zapewniając jednocześnie rolnikom godziwe warunki bezpieczeństwa socjalnego.
Z uwagi na to, że dotacja budżetowa wspierać będzie tylko określone cele – strukturalny i socjalny – zakłada się, że zasadnicze zmiany w nowelizowanej ustawie obejmą ubezpieczenie emerytalno-rentowe i dotyczyć będą w szczególności:
- zracjonalizowania zasad udziału rolników w finansowaniu systemu poprzez zróżnicowanie składki w zależności od dochodu lub wielkości obszaru gospodarstwa rolnego;
- możliwie maksymalnego skorelowania rozwiązań systemu emerytalnego rolnego z rozwiązaniami przyjętymi w systemie ubezpieczeń pracowniczych (łącznie z zasadami tworzenia kapitału ubezpieczeniowego), przy jednoczesnym zachowaniu odrębności systemu rolnego;
- wprowadzenia mechanizmów stymulujących przekształcenia strukturalne w rolnictwie.
- Jednym z tych świadczeń będzie system świadczeń strukturalnych, opracowany w oparciu o rozwiązania stosowane w Unii Europejskiej. Uzupełni on obowiązujący obecnie system wcześniejszych emerytur rolniczych, spełniający do tej pory funkcje socjalne i przyspieszający wymianę pokoleń rolników. System rent strukturalnych nie powinien pogorszyć sytuacji na wiejskim rynku pracy ani spowodować powiększenia łącznej puli wydatków budżetowych na system ubezpieczenia społecznego rolników.
