Proces „Medisorbon” służy do przemysłowego usuwania rtęci z gazów odlotowych [12]. W procesie tym gazy poprodukcyjne przepływają przez adsorbent wypełniony zeolitem Wessalith Day impregnowanym siarką, na którym osadza się elementarna rtęć. Omawiany proces można wykorzystać także do usuwania dioksyn i furanów. W zależności od zawartości rtęci i pyłów w gazach odlotowych, zdolność adsorbcyjna zeolitu wyczerpuje się po 2-4 latach. Zużyty materiał podlega wówczas regeneracji; rtęć zostaje oddestylowana i ponownie wraca do obiegu, a organiczne zanieczyszczenia, w tym dioksyny i furany są poddawane termicznemu lub chemicznemu rozkładowi. Syntetyczny zeolit (handlowa nazwa Wessalith Day) odznacza się dużą odpornością na działanie temperatury, wody i kwasów oraz zdolnością do adsorbowania dioksyn, furanów i innych policyklicznych węglowodorów. Dodatkowa impregnacja tego zeolitu siarką umożliwia wykorzystanie go do usuwania rtęci z gazów odlotowych ze spalarni odpadów i szlamów zawierających rtęć (siarka w reakcji z rtęcią tworzy nierozpuszczalny siarczek rtęci tj. cynober). Syntetyczny zeolit został opracowany przez firmę Degussa AG.
Instalacje pilotowe usuwania rtęci z gazów odlotowych za pomocą zaolitów działają w Niemczech. Instalacja do spalania osadu z oczyszczalni ścieków działa również w Dordrecht (Holandia). Dalsze instalacje tego typu są w stadium projektowania [12].
———–
[1] Miesięcznik Naczelnej Organizacji Technicznej Poświęcony
Kształtowaniu i Ochronie Środowiska. Aura sierpień 1992 r.
[2] Rtęć w Środowisku naturalnym Problemy Ekologiczne i Metodyczne.
Warszawa 1992 r.
[3] Maria Sucha, Zanieczyszczenie Środowiska Rtęcią. Aura „Ochrona
Środowiska”, październik 1995 r. Miesięcznik Naczelnej Organizacji
Technicznej Poświęcony Kształtowaniu i Ochronie Środowiska.
[8] Miller D.R., Buchman J.M.: Atmosfere Transport of Mercury Exposure
Commitment Unicertainty Calculation MARRC Raport Nr. 14 Monitoring
and Assessment Research Centre, Chelsea College Univ. Of London
1979 r.
[9] Woiss H.V., Keide M.: Science 174, s. 962, 1971 r.
[4] Meyers V.R.: Sci Tot. Env. 32 (1) s. 1, 1983 r.
[5] Frieberg G.E., Norberg V.B., Handbook on the Toxycology of Metals,
Elsewier/Nord – Holland Biomedical Press, Amsterdam 1979 r.
[6] Barbara Gworek. Rtęć w Środowisku Naturalnym i w Odpadach. Ochrona
Środowiska i Zasobów Naturalnych Nr 14, 1998 r.
[7] Backlund P., Holmbom B., Leppakoski E.: Indrustial Emissions and Toxic
Pollutonts. The Baltic Sea Environment, Session 5, Uppsala, 1992 r.
[10] Ochrona powietrza i problemy odpadów. Organ Stowarzyszenia
Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego. Ocena Emisji i
rozprzestrzeniania rtęci z elektrowni węglowych.
[11] Ekspertyzy WHO i UEP, tom. I. Rtęć, PZWL, Warszawa 1983 r.
[12] Wskaźniki emisji rtęci do powietrza atmosferycznego. Ochrona powietrza
i problemy odpadów, 1995 r., Wojciech Mniszek, Urszula Zielonka.
[13] Raport o stanie, zagrożeniu i ochronie środowiska 1991 r. Główny Urząd
Statystyczny, Warszawa 1992r.
[14] Heary Metals Emissions. Task Force on Heary Metals Emissions.
Economic Commission for Europe, Prague 15.10.1992 r.
[15] Mniszek W., Zielonka U., Ocena poziomu zanieczyszczenia powietrza
rtęcią przez źródła emisji. Etap 1. Instytut Ochrony Środowiska, Oddział
w Katowicach, 1988 r.
[16] Mniszek W., Zielonka. U.: Weryfikacja wskaźników emisji rtęci na
podstawie badań własnych i bilans emisji w Polsce. Instytut Ekologii
Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach 1993 r.
[18] Zielonka U., Kowalczyk J.: Bilans rtęci w procesie produkcji chloru
metodą elektrolizy chlorku sodowego wraz z oceną zanieczyszczenia
powietrza wokół Zakładów Azotowych w Tarnowie. IOŚ Katowice,
maszynopis, 1991 r.
[17] Mniszek W., Zielonka U.: Określenie zrzutów rtęci i jej związków
z wytwórni aldehydu octowego w Zakładach Chemicznych Oświęcim
w aspekcie ich likwidacji lub zmniejszenia. IOŚ Katowice, maszynopis
1988 r.
[19] Mniszek W., Zielonka U.: Emisja rtęci z elektrowni węglowych. Ochrona
Powietrza 3., 1992 r.
[20] Mniszek W., Zielonka U., Płaza G>: Wykonanie serii pomiarów dla
najpoważniejszych emitorów rtęci. IOŚ Katowice, maszynopis, 1990 r.
[21] Zielonka U., Mniszek W.: Wskaźnik emisji rtęci do powietrza
atmosferycznego z produkcji cementu. IOŚ Katowice, 1991
[22] Zielonka U. Mniszek W.: wskaźnik emisji rtęci z procesów hutniczych.
JETU Katowice 1992 r.
[23] Zielonka U., Mniszek W.: Bilans rtęci w RZLW Polam Rzeszów. IOŚ
Katowice, 1989
[24] Van Most P.E.J., Veld C.: Emission Factors manual PARCOM-
ATOMOS, Emission Factors for Air Pollutants, TNO Report, 1992.
[25] Francieszek Jurasz: Stosowane sposoby unieszkodliwiania odpadów
niebezpiecznych typu komunalnego. Gospodarka Odpadami Nr 2 (4)
2000 r. p.3.6 Utylizacja lamp fluorescencyjnych i innych zawierających
